Liseli: Okulda Şiddet Engellenemez / Psikolojik Sorunlar
Hiç kabul etmek istemesek de, inandırıcı gelmese de okullardaki şiddet sanıldığından yaygın ve daha da yayılacak gibi. Çoğu şiddet olayları ve nedenleri okullardaki öğretmenler dahil, ilgililere yansımıyor. Liseliler, şiddetin önlenebileceğine de inanmıyor
Okullarımızda her dönem şiddet olayları yaşanmaktadır. İlköğretimi ve liseyi bitiren pek çok kişi o yıllarda arkadaşları arasında pek çok kavgaya, okul eşyalarına zarar veren pek çok öğrenciye rastlamıştır. Ama son dönemlerde şiddetin değişen yüzü hem ana-babaları, hem eğitimcileri hem de toplumun genelini kaygılandıracak boyutta.
Öğrenciler arasında ölüm ve ciddi yaralanmalarla biten kavgalar, öğrencilerin üzerinde taşıdıkları yaralayıcı, kesici aletler ve ürküten öğrenci çetelerinin varlığı akıllara 'okullarda neler oluyor?' sorusunu getirmektedir.
Hiçbir öğrenci yok ki, "Okulumuzda kavgalar yok, öfke patlamaları yaşanmıyor, öğrenciler birbirlerini tehdit etmiyor, çeteleşmiyor, haraç almıyor, itmiyor, tekmelemiyor, kimse okul eşyalarına zarar vermiyor, okul çıkışlarında kavgalar olmuyor" desin. Üstelik herkes bir şeyler yapılması gerektiğini düşünüyor ve pek çok yetkili kendince pek çok çözüm yolları deniyor. Ama şiddetin taraflarının şiddeti değerlendirmeleri ve nasıl çözüleceğine dair önerileri pek bilinmiyor. Okullardaki şiddetin nedenleri, ne tür şiddet olayları yaşandığı, şiddeti kimin ve hangi kurumların ne tür tedbirlerle önleyeceği, ailelerin ve okul yönetimlerinin sorumluluklarının neler olacağı, kimlere ne tür görevler düştüğü, neden son zamanlarda ürküten boyutlara geldiğine yönelik pek çok soru hâlâ cevapsızdır. Tüm bu sorular lise öğrencilerine sorulduğunda ve yaşadıkları şiddete kendi çözüm önerileri istendiğinde alınan cevaplar çok da umut vaat eden cevaplar olmamıştır.
Öğrenciler okuldaki şiddet olaylarını nasıl değerlendiriyor?
Okullarda şiddeti yaşayan, zaman zaman şiddeti yapan, zaman zaman şiddete maruz kalan, yaşanan pek çok şiddet olayına tanıklık eden öğrencilere 'okullarda yaşanan şiddet olaylarını, nedenleri ve çözüm önerilerini' sorduk. Alınan cevaplar şiddetin boyutları ve nasıl çözülebileceği ile ilgili önemli ipuçları içermektedir.
Görüşlerine başvurduğumuz 700 lise öğrencisinden 400'ü (yüzde 60) okullarda en çok kavga yaşandığını ifade etmiştir. Kavgaların nedeni olarak da büyük oranda kız-erkek arkadaşlığı gösterilmektedir. Şiddeti önlemek amacıyla en etkili önlemlerin okul yönetimleri ve öğretmenler tarafından alınabileceği ifade edilmektedir.
Lise öğrencilerine göre okullarda en çok yaşanan şiddet olayları:
Kavgalardan sonra en çok yaşanan şiddet türünün; küfür, atışma ve sözel saldıralar olduğu ortaya çıkmaktadır. Görüşülen 700 öğrencinin yaklaşık 250'si (yüzde 38) sözel şiddetin yoğunluğundan bahsetmektedir.
Farklı sayı ve oranda öğrencinin ifade ettiği diğer şiddet olayları şu şekilde sıralanmaktadır:
? Yaralanmayla biten, silahlı ve bıçaklı kavgalar,
? Okul dışarıdan gelen insanların neden olduğu kavgalar,
? Okul içi ve okul dışında oluşan çetelerin neden olduğu şiddet olayları,
? Haraç almak amacıyla yaşanan şiddet olayları,
? Kız-erkek arkadaşlığı yüzünden çıkan kavgalar.
Zaman zaman önemli, zaman zaman da sıradan nedenlerle öğrencilerin birbiriyle kavgalar ettiği, bazan bu kavgalar için bir bakışın, bir duruşun bile bir kıvılcım olduğu ifade edilmektedir. Kendilerini aile ve okul ortamında baskı altında hisseden ergenler olur olmaz nedenlerle kavga etmektedirler. Zaman zaman bu kavgalar ciddi sonuçlar da doğurmaktadır.
Lise öğrencilerine göre okullarda yaşanan şiddet olaylarının nedenleri:
Şiddetin nedeni lise öğrencilerine sorulduğunda büyük çoğunluğu 217 (yüzde 31) kavgaların nedeni olarak kız-erkek arkadaşlığını göstermektedir. Buna göre liseliler çoğunlukla kız ya da erkek arkadaşlıklarıyla ilgili nedenlerle kavgalar etmekte, erkekler kız arkadaşları, kızlar erkek arkadaşlarıyla ilgili olarak hemcinsleri ya da karşı cinsteki arkadaşları ile bireysel veya grup halinde kavgalar yapmaktadırlar.
Şiddetin nedeni olarak ikinci sırada ifade edilen neden 187 öğrencinin, (yüzde 26) ifade ettiği gibi öğrencilerin kişisel özellikler olarak karşımıza çıkmaktadır. Büyük bir öğrenci grubu şiddetin nedeni olarak, şiddet olaylarını başlatan ve sürdürenlerin çoğunlukla iletişim becerilerinden yoksun, kendine güvensiz, başarısız, yalnızca kendilerini ve kendi çıkarlarını düşünen bencil insanların neden olduğunu savunmaktadırlar.
Öğrencilerin okullarda şiddetin nedeni olarak ifade ettikleri diğer nedenler şöyle sıralanabilir:
? Gruplaşmalar, grup içerisinde kendini güçlü hissetme ve gruptakilere dediğini yaptırma.
? Televizyon dizilerinden etkilenme,
? Okullardaki disiplinsiz ortamlar (okul çıkışları, tuvaletler, koridorlar gibi).
? Cehalet ve eğitimsizlik
? Aile içi huzursuzluklar ve ailelerin yetersizliği (131 öğrenci, yüzde 23).
Öğrencilerin okullarda yaşanan şiddet olaylarına çözüm önerileri:
Lise öğrencilerine okullardaki şiddetin önlenmesine yönelik çözüm önerileri sorulduğunda, ilginç çözümler sunulmuştur.
Okullardaki şiddeti; okul yöneticileri, öğretmenler, disiplin kurulları çözebilir, aramalar yaparak ya da okul içinde alınabilecek önlemlerle okuldaki şiddet okul içinde çözülebilir diyenlerin sayısı 258 (yüzde 37). Öğrencilerin büyük çoğunluğu şiddetin yaşandığı yerde çözülebileceğini yani, okul yönetimi ve öğretmenlerin çözebileceğini savunmaktadır.
Kimse bir şey yapamaz, yapsalar da bir şey değişmez, okullardaki şiddet engellenemez diyen öğrenci sayısı 163 (%23). Şiddetin toplumun genel bir sorunu olduğunu savunun öğrenciler, şiddetin hiç bir şekilde önlenemeyeceğini, kimsenin bir şey yapamayacağını savunmaktadır.
"Emniyet güçleri ile çözülebilir, okullarda güvenlik görevlileri olmalı, okul çıkışlarında sivil polisler olmalı, okul içine kameralar konulmalı" diyen öğrenci sayısı 138 (yüzde 20). Çok sayıda öğrenci çözümün Emniyet güçleri olduğunu, önlenmesi için daha ciddi önlemlerin alınması gerektiğini savunmaktadır.
? Aile ve çevre eğitimi ve okul aile işbirliği ile çözülebilir diyen öğrenci sayısı 39 (yüzde 5).
? Şiddet, hapis cezaları, okuldan atılma, toplum içinde rezil edilme gibi etkili cezalandırılma yöntemleriyle önlenebilir diyen öğrenci sayısı 36 (yüzde 5).
? Öğrenciler bilinçlendirilmesi gerektiğini ifade eden öğrenci sayısı 70 (yüzde 10)
? Milli Eğitim Bakanlığı'nın çözebileceğini ifade eden öğrenci sayısı 10 (yüzde 2)
Öğrencilerin diğer çözüm önerileri şöyle sıralanabilir:
? Psikolojik Danışma ve Rehberlik servisleri çözebilir (yüzde 7).
? Okul dışındaki gruplar dağıtıldığında okulda şiddet çözülebilir yüzde 3
? Eğitim geçiştirilmediğinde, kolay sınıf geçilmediğinde şiddet engellenir yüzde 3
? Silah, bıçak gibi aletlere kolay ulaşılmaması, bu tür aletleri okula getirenlerin cezalandırılması şiddeti büyük oranda azaltacaktır diyenlerin oranı yüzde 1
? İyi öğrenci- öğretmen ilişkileri kurulduğunda, öğrenciler öğretmenler tarafından aşağılanmadığında, anlaşıldığında okullarda şiddetin azalacağını savunan öğrencilerin oranı yüzde 2
? Öğrenci 'okul kimlik kartı' uygulamaları başlatılıp, okullara giriş-çıkışlarında kimlik kartlarının gösterilmesiyle, okullara dışarıdan girenlerin yarattığı şiddetin azalacağını ifade eden öğrenci oranı yüzde 5.
Okullarda şiddetin boyutunu gösteren sinyal cümleleri:
? Okulu bırakma noktasındayım
? Yetkililer harekete geçsin
? Okullarda çevik kuvvet olmalı
? Dizilerden etkilenerek okulda kahramanlık taslayan öğrenciler var.
? Gençler ailede dövülüp gönderiliyor, dövülenler okulda kavga çıkarıyor
? Okul idaresi sorunları öğrencileri döverek çözüyor
? Okulda önlenebilir, peki ya dışarıdaki kavgalar nasıl önlenecek?
? Herkes korkuyor, tanık olduklarında bile çoğu sesini çıkarmıyor
? Her gün televizyonlarda Hülya Avşar, Seda Sayan ve Aydın'ı izleyen bir gençlikten ne bekliyorsunuz ki?
Sonuç
Kabul etmesek de, inandırıcı gelmese de okullarda şiddet yaygın ve pek çok öğrenci bu durumdan rahatsız, hatta mağdur. Çoğu şiddet olayları ve nedenleri okullardaki öğretmenler dahil, ilgililere yansımadan yaşanıyor. Okullarda şiddete yönelik pek çok çalışma yapılsa da liseliler şiddetin önleneceğine dair büyük oranda umutsuz.
Öğrencilerin görüşlerinden hareketle okullarda şiddetin önlenmesi amacıyla aşağıdaki öneriler getirilebilir.
Okullarda şiddetin önlenmesi için alınacak önlemlerde şiddeti yapan, yapılan ve tanık olanların şiddet ve nedenleriyle ilgili görüş ve önerileri dikkate alınmalı.
Okullara giriş çıkışlar kontrol altına alınmalı. Öğrenci kimlik kartı uygulamasıyla okula öğrenciler dışındaki insanların kortrollü girişlerinin sağlanması.
Öğrencilerin yaşamlarına dair amaçlar belirlemeleri ve bu amaçlarına ulaşmaları konusunda okul ve aile çevreleri tarafından desteklenmelidirler.
Okul-aile, aile-öğretmen, öğrenci-öğretmen işbirliği artırılmalı.
Okul çıkış saatlerinde alınan önlemler artırılmalı.
Okulların temel işlevlerinden biri de öğrencilere istenmeyen davranışlardan ve modellerden arındırılmış bir çevre sunmaktır. Öğrencilerin kendilerini okulda güvenlikte hissetmeleri, eğitim-öğretimin sürdürülebilmesinin önkoşuludur. Bu nedenle okullar her şeyden önce güvenli ortamlar olmalıdır.
Emine Durmuş
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi araştırma görevlisi
Okunma Sayısı: 0 / Yorum Sayısı: 0
Bu yazıya daha önce yorum yapılmamış ?