Çocuklarda Korku Çeşitleri / Psikolojik Sorunlar
Korku, canlı varlıkların görünen veya görünmeyen olaylar karşısında gösterdikleri en doğal tepkidir. Bir başka deyişle korku, tehlike anına duyulan endişe, kaygı, tasa, ürküntü ve dehşet olma halidir. Korku normal gelişimin bir parçasıdır ve kişinin kendisini tehlikelerden sakınmasını sağlar.
Araştırmalar çocukların % 90'ında gelişimlerinin herhangi bir döneminde bir şeyden korktuklarını göstermektedir. Bu nedenle çocuklardan korkusuz olmalarını beklemek çok gerçekçi değildir. Çocukların bilmediklerinin çok olduğu düşünülecek olursa, korkularının çok olması normal karşılanacaktır. Çocuklar çevreyi tanıdıkça beden ve zihin güçleri geliştikçe korkuları azalacaktır.
Çocuklar içinde bulunduğu yaş dönemine göre korkular değişiklik göstermektedir. Bunun nedeni çocukların hayal güçlerinin ve bilişsel becerilerinin gelişmesiyle, dünyayı algılamalarının da gelişmesidir. Aslında çocukların verdikleri tepkiler normal tepkilerdir. Çocuk kendisini farklı bir kişilik olarak düşünmemelidir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, her yaş döneminin özelliğine göre değişik korkuların çıkabileceği, zamanla bu korkuların ortadan kaybolmalarının gerekli olduğudur. Örneğin
6 yaşındaki bir çocuğun hala yabancı korkusu devam ediyorsa, bu duruma dikkat etmek gerekmektedir.
Çocuklarda Korku Çeşitleri
0-1,5 yaş arası dönemde ses, korku yaratan uyarıcılar arasında birinci sırada gelir. 6. ayda ya da daha ileriki aylarda bebeklerin yaşındaki ilerlemeye bağlı olarak bebeklerde uçurum görüntüsüne karşı korku tepkileri artmıştır.
Diğer bir korku türü ise bebeklerin yabancılara karşı gösterdikleri korku tepkileridir. 7. ve 8. aylarda yabancılara karşı hissettikleri korku duyguları 1. yaşın sonuna doğru yoğunluk ve sıklık gösterir. Yine bu yaş döneminde en sık rastlanan bir diğer korku türü ise gürültülü uyarana bağlı irkilmedir.
1,5- 3 yaş arası dönemdeki korkulara bakacak olursak çocukların korkularında korkulan objeye bağlı bir artma görülür. Bu dönemdeki korkular arasında hayvan( örneğin köpek) gök gürültüsü, ani ses, yalnız yatma, tuvalette sifonun çekilmesi, elektrik süpürgesi vs. sayılabilir.
3-4 yaşlarında bu korkulara karanlık, dilenci, hırsız, öcü korkuları eklenir. Tuvalet alışkanlığı kazandığı dönemde bedeninden bir şeylerin koptuğunu görerek korkması da yine bu dönemdedir. Karanlık korkusu bebeklikten itibaren en sık rastlanan korkuların başında gelir. Anne-babanın en sık pekiştirdiği korku türüdür. Bu korku türünde de model alınması olağandır. Çocuk anne-baba ya da yakınlarından birinin karanlık korkusu yaşadığını bilirse, bu korkuya maruz kaldığında ister istemez karanlığın ürkütücü olduğu düşüncesine kapılabilmektedir. Şayet bu korku anne-baba tarafından pekiştirilmezse ve uygun bir şekilde yaklaşılırsa kendiliğinden kaybolmaktadır. Bu bağlamda çocuklara güven vermek, onlara yalnız olmadıkları mesajını vermek önem taşımaktadır.
4 yaşında doruğa ulaşan korkularda bu yaştan itibaren yavaş yavaş azalma görülmesi beklenir. 5 yaş fazla korkulu bir yaş değil daha çok somut korkular görülmektedir. Çocuklar bu dönemde daha ziyade düşüp yaralanmaktan, köpekten, bir yerinin kanamasından korkarlar.
0-6 yaş arasında anne-babadan ayrılma korkularına çok sık rastlanmaktadır. Annenin çocuğunun yaramazlık yapmasına engel olmak için ?seni bırakırım, dilenciye veririm' tarzındaki yaklaşımı farkında olmayarak çocukta korku tepkisi oluşturabilir.
6 yaşlarında korkularda yeni bir artma gözlenir. Özellikle sesle ilgili korkular, hayalet, hortlak, cadı, şimşek, yalnız uyuyamama ve benzeri korkular üst düzeydedir. Hatta bazen ?yatağın altında biri var' diyerek tek başlarına kendi odalarında yatmak istemezler. Ayrıca izledikleri filmlerin etkisinde kalarak da korku geliştirebilirler. Bu nedenle çocuklara korku içeren sahneler seyrettirilmemeli veya filmi izleme esnasında ortamdaki sessizliği bozup onunla film üzerinde konuşulmalıdır.
2-6 yaş arasındaki okul öncesi çocuklar, en çok korku yaşayan çocuklardır. Bunun nedeni korkuların gelişiminin toplumsal gelişim ve kişilik gelişimi kadar bilişsel gelişimle de ilgili olmasıdır.
Kaynakça
Ümraniye Rehberlik ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi
Preuschoff, Gisela, (1998), ?Çocukların İçindeki Korkular', 1. Basım, İstanbul, Beyaz Yay.
Okunma Sayısı: 0 / Yorum Sayısı: 0
Bu yazıya daha önce yorum yapılmamış ?