Etkili Karar Verme Bilimsel Yaklaşımı Gerektirir Ama... / Psikolojik Sorunlar
Etkili karar verme ve dolayısıyla etkili yöneticiliğin birçok değişkeni vardır. Bilimsel yöntemi bilme, bu değişkenlerden sadece birisidir. Diğer değişkenler elverişsiz ise, bilimsel yaklaşıma sahip olmak; doğru karar vermek ve başarılı yönetici olmak için yeterli olmaz.
Bu yazımda neden bu konuyu seçtim, önce onu belirtmek istiyorum. Okul yöneticilerinin katıldığı bir seminerde etkili karar verme konusunu anlatıyordum. Sıra etkili karar verme ve bilimsel yaklaşım ilişkisine gelmişti. Etkili karar verme ya da etkili sorun çözmenin bir bakıma bilimsel bir bakış açısına sahip olmakla yakından ilişkili olduğunu belirttim ve ekledim. Etkili karar verme aynı zamanda etkili yöneticiliğin temel bileşenlerinden birisidir.
Konuşmamı sürdürürken bir an katılımcıların yüzünde bir tebessüm hissettim. Çok geçmeden içlerinden birisi söz aldı ve şöyle söyledi: ?Hocam sizin anlattıklarınızdan bilimsel yöntemi bilenlerin etkili kararlar verecekleri ve dolayısıyla da iyi yönetici olabilecekleri sonucu mu çıkıyor? Eğer öyle ise, o zaman bilim adamlarının yönettiği örgütlerde bütün kararların doğru verilmiş olması ve dolayısıyla da bu örgütlerin yönetimlerinin hatasız olması gerekirdi. Çünkü bilimsel yöntemi en iyi bilmesi gerekenler bilim adamlarıdır. Halbu ki başta üniversiteler olmak üzere, akademisyenlerin yöneticilik yaptığı yerler de de sorunlar çıkıyor. Hatta son zamanlarda yazılı ve görsel basında üniversitelerde alınan hatalı kararlar ve hatalı yönetim örnekleri ile ilgili birçok yazı var. Bu durum sizin söylediklerinizle bir tutarsızlık oluşturmuyor mu? Yoksa bazı bilim adamları yönetici olduklarında bilimsel yaklaşımı kullanmaktan vaz mı geçiyorlar? diye devam etti. Soruyu soran kişi konuşmasını sürdürürken, grupta yer alan diğerleri de mimikleri ve jestleri ile onu destekliyorlardı. Durumu anladım ve konuşmaya müdahale etme gereği duydum.
Katılımcıların bu saptamasının çeşitli nedenleri olabilirdi. Belki de en önemli nedenlerinden birisi, etkili karar vermeyi lider yöneticiliğin tek değişkeni olarak görmeleri oldu. Diğeri de konuyu tam anlatmamı beklemeden, bir yargıya varmaları idi.
Bunun üzerine seminerin kalan kısmını etkili karar verme ve yöneticilik ilişkisi bağlamında sürdürmenin doğru olacağına karar verdim ve konuşmamı sürdürdüm..
Karar vermenin yöneticilikte çok önemli bir yeri vardır. Ancak iyi karar verme, etkili yöneticiliğin tek değişkeni değildir. Bir kişinin etkili yönetici olabilmesi için; öncelikle başında bulunduğu örgütün amaçlarını,özelliklerini, örgüt yapısını, mevzuatını vb. çok iyi bilmesi gerekir. Buna ek olarak planlama yapma, örgütleme, koordine edebilme, denetleme ve değerlendirme gibi yönetimin teknik yanları konusunda yeterli bilgi, beceri ve deneyime de sahip olması gerekir. Bunlar olmadan bir kişinin iyi yöneticilik yapması olanaklı değildir.
Ancak bir kişinin tüm bu bilgi ve becerilere sahip olması doğru karar vermesi ve düzgün yöneticilik yapması için yeterli midir? Kuşkusuz yeterli değildir. Bunların yanında çok önemli bir başka faktör daha vardır. O da kişisel özelliklerdir. Bir kişinin iyi karar verici ve iyi yönetici olabilmesinin en somut göstergesi; bilgi ve becerilerini çalıştığı kurumun, orada görev yapan çalışanların ve o kurumun hizmetlerinden yararlanan insanların amaç ve yararları doğrultusunda kullanabilmesidir. Bunun için de yöneticinin toplumsal ve mesleki etik değerlerden haberdar olma ve bu değerlere bağlı kalma, öz denetim, öz saygı, öz yeterlik vb. birçok kişisel özelliklere sahip olması gerekir.
Ayrıca etkili yöneticilik için, örgütün iç ve dış çevre koşullarının da uygun olması gerekir. Örgütün bağlı olduğu üst yönetimler ile örgüt çevresindeki sosyal, ekonomik, politik sistemler ve güç odakları da, yöneticinin hatalı davranmasına yol açabilir....diye devam ettim.
Seminerin sonunda konuşmamı bitirdim ve sordum. "Karar verme, bilimsel yöntem, ve etkili yöneticilik ilişkisi hakkında ne söyleyebiliriz?" Grup hep bir ağızdan " Etkili karar verme bilimsel yaklaşımı gerektirir ama, kişilik ve çevre elverişli değilse; bilimsel yöntemin bilinmesi etkili karar vermenin dolayısıyla başarılı yöneticiliğin garantisi değildir" diye cevap verdi.
Prof.Dr.Ali İlker Gümüşeli
Bu Yazı artı@eğitim Dergisi'nin Şubat 2006 13. Sayı 8. sayfasında yayımlanmıştır.
Okunma Sayısı: 0 / Yorum Sayısı: 0
Bu yazıya daha önce yorum yapılmamış ?