Davranışın Psikolojik Belirleyicileri / Psikolojik Sorunlar
Psikodinamik etkenler
?Psikiyatride iki temel yaklaşım
oDeskriptif
oDinamik
?İki yaklaşım karşıt değil tamamlayıcı
Bilinç ve bilinçdışı
?Freud'un topografik kuramının yapıtaşlarıdır
?Bilinçdışı kavramı daha önce de kullanılmıştı
?Dinamik bilinçdışı kavramı
Ruhsal hastalıkların bilinçdışı oluşumu
Bilinçdışının temel özellikleri
?Birincil süreç düşünce
?Zaman mekan gözetilmez
?Zıt fikirler birarada bulunabilir
Bilincin temel özellikleri
?İkincil süreç düşünce
?Gerçeklik ilkesi egemen
?Zaman ve mekan gözetilir
?Zıt fikirler birarada bulunamaz
İd, ego, süperego
?Freud'un strüktürel kuramının yapıtaşları
?Hem psikiyatriyi hem de edebiyatı çok etkilemiştir
?Altbenlik, benlik ve üstbenlik diye de bilinir
İd (altbenlik)
?Ruhsal aygıtın en eski parçasıdır
?Kalıtımla geçen, doğuştan varolan, yapıda yerleşmiş olan herşeyi içerir
?İçgüdüsel dürtülerin en önemli kaynağıdır
?Egonun aracı olması ile dürtü boşalımı sağlanabilir
İd'in özellikleri
?Tümden bilinçdışıdır
?Bilinçdışının kuralları (veya kuraldışılığı) egemendir
?Haz ilkesi egemendir
?Bekleme, erteleme bilmez
?Dış dünya ile ilişkisi yoktur, zaman ve mekan tanımaz
?Zıt eğilimler birarada bulunabilir
Ego (benlik)
?Gerçek dış dünyanın etkisiyle idin bir bölümünün farklılaşmasıyla oluşur
?Bir kısmı bilinçdışıdır
?Dış uyaranları algılayan, aşırı uyaranlara karşı ruhsal yapıyı koruyan bir dış tabakadır
?İd ile dış dünya arasında bir arabulucudur
?Düzenleyici sistem olarak da adlandırılır
Ego işlevleri
?Ruhsal yapının dengesini (homeostaz) sağlar
?Dürtüsel gereksinimlerin içerden algılanması
?Dış dünyadaki koşulların ve durumların algılanması
?Çatışan dürtülerin birbirleriyle, dış dünya koşulları ve süperego istekleriyle uyumlu hale getirilmesi
?Gerçeklik ilkesi egemendir (uyum)
?Erteleyebilme (frustration tolerance)
?İstemli davranışın gerçekleştirilmesi
Süperego (üstbenlik)
?Egonun farklılaşmasıyla oluşur
?Anababanın ve toplumun değer yargılarının temsil edildiği yer
?Bebeklik döneminde yoktur, yıllar içinde gelişir
?İyi-kötü, doğru-yanlış kavramlarının gelişmesiyle oluşur
?Korku ve utanç süperego gelişimini sağlayan duygulardır
?Yargılayıcı sistem adı da verilir
Süperego özellikleri
?En belirgin belirtisi suçluluk duygusudur
?Anababa ve toplum kurallarını benimsemiş kişilerde kuralları bozan bir davranış sonucunda suçluluk duygusu oluşur
?Normalde toplumsallaşmayı sağlayan bir duygu iken aşırı dozda ağır ruhsal rahatsızlıklara yol açar
Motivasyon (güdüleme)
?Güdü (motive): canlıyı eyleme yönlendiren durum (örn. Açlık, başarı)
?Dürtü (drive): dengede bir değişiklik sonucu uyarılmış bir durum (açlık, cinsel..)
?İçgüdü (instinct): öğrenilmemiş, değişmeyen kalıplaşmış davranışları ortaya çıkaran güç (kuşların göçü..)
?Dürtü daha çok biyolojik süreçlerle ilgili
Engellenme
?Dürtülerin hedefinin engellenmesi
?İç veya dış nedenlerle olabilir
?Engellenmeye dayanma gücü=ego gücü
?Engellenmeye dayanma olgunlaşmanın ölçüsüdür
Çatışma
?Ruhsal yapının üç yapısal ögesi arasındaki uyuşmazlık
?Ego ile id arasında
?Ego ile süperego arasında
?Ego ile çevre arasındaki çatışma analitik kuramda önemsenmez
?Ruhsal sorunlara yol açan çatışmalar bilinçdışıdır
Ruhsal travma
?Egonun gelişmesini
oBozan
oSaptıran
oYavaşlatan
oDurduran
oGerileten ... süreçler
Ruhsal travmanın etkisi egonun gelişme düzeyine, ortama, olayın şiddetine bağlı olarak değişir (örn. anneden ayrılma)
Bunaltı
?Angst, anxiety, anksiyete, korku
?Üç yapı (id, ego, süperego) arsında uyumsuzluk sonucu engellenme olursa bunaltı doğar
?Çatışma ego tarafından tehlike olarak algılanır
?Bunaltı savunmaları yardıma çağırmak için bir sinyaldir
?Bilinçli tehlikeye karşı tepki=> korku
?Bilinçdışı tehlikeye karşı tepki=> bunaltı
Egonun savunma mekanizmaları
?Dış tehlikelere karşı: kaçma veya saldırma
?İç tehlikelere karşı: savunma mekanizmaları
?Çatışma ve sonucunda oluşacak bunaltıya karşı organizmayı korumaya yöneliktir
?Egonun uyum işlevinin yansımasıdır
?Büyük oranda bilinçdışıdır
Egonun savunma mekanizmaları-1
?Bastırma (represyon)
?Yadsıma (inkar)
?Yansıtma (projeksiyon)
?İçe atma (introjeksiyon)
?Bölme (splitting)
?Çözülme (disosiyasyon)
?Yer değiştirme (deplasman)
Egonun savunma mekanizmaları-2
?Karşıt tepki kurma (reaksiyon formasyon)
?Yalıtma (izolasyon)
?Döndürme (konversiyon)
?Yapma-bozma (undoing)
?Gerileme (regresyon)
?Özdeşim (identifikasyon)
?Yüceleştirme (süblimasyon)
Okunma Sayısı: 0 / Yorum Sayısı: 0
Bu yazıya daha önce yorum yapılmamış ?