• Anasayfa
• Hakkımızda
• Danışmanlıklarımız
  • Bireysel Danışmanlıklarımız
  • Kurumsal Danışmanlıklarımız
• Eğitimlerimiz
  • Bireysel Eğitimlerimiz
  • Kurumsal Eğitimlerimiz
• İletişim

Erich Fromm ?Şe Anotomy of Human Destructivensess' isimli ünlü eserinde insan saldırganlığının birbirinden bütünüyle farklı iki ayrı türü olduğunu belirtir.Ona göre saldırganlığın birinci türünü insan ve hayvanda ortak olan savunmaya yönelik iyi saldırganlık oluşturmaktadır.İkinci tür saldırganlık ise zalimlik ve yıkıcılık içeren kötü saldırganlıktır.Bu, insana özgü bir saldırganlıktır, diğer memelilerde görünmez.Kötü saldırganlık biyolojik uyum sağlamaya yönelik değildir; amaçsızdır ve doyumu şiddeti gerekli kılar.Saldırganlığı açığa çıkaran ve destekleyip,geliştiren belirleyicileri 5 grupta incelemek mümkündür:

1.Biyolojik/Kimyasal Belirleyiciler
Saldırganlığa ilişkin araştırmaların bir kısmı biyoloji, kimya ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim dallarında yapılmıştır.Genetik araştırmalara bağlı olarak ileri sürülen görüşlerden birisi, saldırganlığı kadın ve erkeğin taşıdığı kromozonlarla ilgili olduğudur.Normal şartlarda kadında iki X (XX), erkekte ise bir X, bir Y (XY) kromozonu bulunur.Kromozonların sayısında ve dizilişinde bulunabilecek normal dışı bir durumun saldırganlığa zemin hazırladığına ilişkin güçlü tespitler vardır.Bazı erkeklerin bir fazla Y (XYY) kromozonuna sahip olmaları süper erkeklik olarak isimlendirilmiş ve bu durumun en önemli özelliklerinden birinin de saldırganlık olduğu ve bu kimselerin suç işlemeye daha yatkın oldukları ifade edilmiştir.

2. Psikolojik Belirleyiciler
İnsanlarda şiddete neden olan en güçlü psiklojik faktörün engeleme olduğu düşünülmektedir.

Dollard , engelleme karşısında birincil tepkinin saldırganlık olduğunu, saldırganlığın ise yöneldiği kişiyi incitme amacı taşıyan tutum veya davranış olduğunu ifade eder.Dollard'da engellenme saldırganlığa neden olur, ancak saldırganlık biçiminin belirlenmesinde engelleme tek belirleyici değildir demiştir.

Diğer bazı araştırmacılar Dollard'ın görüşünü çok katı bulur ve her engellemenin saldırganlığa neden olmayacağını savunurlar.

3. Toplumsal Belirleyiciler
Hayvanlar üzerinde yapılan bazı araştırmalarda yeterli toplumsal deneyimi olmayan ve sevgi ilişkisi yaşamayan maymunların saldırgan davranışlar sergiledikleri tespit edilmiştir.Yine, aynı şekilde, ana sevgisine uzak kalan maymunların kendi yuvalarına da uzak kaldıkları ve onlara kötü davrandıkları; analarının saldırgan davranışlarına muhattap kalan maymunların aşırı derecede çevrelerine saldırgan tepkiler verdikleri tespit edilmiştir.

Saldırganlığın toplumsal belirleyicilerine ilişkin daha başka araştırmalarda yapılmıştır.Bu araştırmalarda ulaşılan tespitlere göre şiddete yatkın olmayan bireyler dahil şiddete yönelik bir toplumsal kesimde kolaylıkla şiddet davranışları sergileyebilmektedirler.

4. Çevresel Belirleyiciler
Modern yaşamın vazgeçilmeleri arasında yer alan kimyasal ve endüstriyel ürünler saldırganlık davranışlarının açığa çıkışına imkan sağlayabilmektedir.Bu bağlamda öncelikle belirlenebilecek olanlar hoşlanılmayan korkulardır.Ayrıca, aşırı sıcaklık, gürültü ve kalabalık ortamlarda şiddetin beslendiği, saldırganlığın kolaylıkla açığa çıkabildiği çevresel faktörleri teşkil etmektedir.


Durumsal Belirleyiciler
Yapılan deneylerde, hareket olanaklarından, yiyecekten veya içecekten yoksun bir şekilde kısıtlamalarla karşı karşıya bırakılan çocuklarda saldırganlık belirtileri gözlenmiştir.Aşırı veya yoğun etkiler ve ağır tahriklerde aynı şekilde sakdırganlığın açığa çıkmasını sağlamaktadır.

Saldırganlığın, bireyin herhangi bir nedenden dolayı yaşadığı ağrıdan veya alınan ilaçlardan, alkol ve uyuşturuculardan etkilenerek açığa çıktığı da düşünülmektedir