Stres Kontrolü / Psikolojik Sorunlar
Bir çok kişi için stres, yaşamın bir parçasıdır. Stres kontrol altına alınmadığında, sağlığımızı ve ilişkilerimizi etkileyebilir. Stresi kontrol altına alabilmenin çok çeşitli yolları vardır.
Günlük yaşamda stres
Birçok kişi özel ve iş yaşamında strese maruz kalmaktadır. Kişinin stres düzeyi, stresi yaratan duruma gösterdiği tepkiye bağlıdır. En iyi yöntem stresi önlemedir. Bu konuda, sağlıklı beslenme, egzersiz ve düzenli uykuyu kapsayan normal günlük rutinin çok yararı olacaktır.
Hipnoz
Hipnoz, esas olarak psikolojik ya da duygusal bozuklukları tedavi etmek için zihnin gevşeme konumuna geçirilmesi amacıyla uyarılması yöntemidir. Yaygın inanışın tersine, isteğiniz dışında hipnoz edilemezsiniz.
Masaj
Masaj birçok kültürde binlerce yıldan beri geleneksel bir iyileştirme yöntemi olarak uygulanmaktadır. Günümüzdeki araştırmalar, bel ağrısı, endişe hali ve yüksek tansiyon dahil bir dizi sağlık sorununun masajla başarılı bir şekilde tedavi edilebildiğini göstermektedir.
Meditasyon
Meditasyon, dikkatinizi bilinçli olarak bazı konular, nesneler ya da proses üzerinde tutmaktır. Zihni boşaltmayı da kapsayabilir. Sonuçlar, kişinin kendisini daha 'canlı' hissetmesi, sakinleşme ve bilinç düzeyini arttırmayı içerebilir. Düzenli olarak meditasyon yapma, stresin azalması ve yüksek tansiyonun düşürülmesi gibi, sağlık açısından uzun dönemli birçok yarar sağlamaktadır.
Natüropati
Natüropati, beslenme, masaj ve bitki tedavisi gibi aşırı müdahale gerektirmeyen tedavileri uygulayarak vücudun kendi kendini iyileştirmesinde yardımcı olmaktadır. Beslenme ve egzersizin önemi gibi natüropatinin temel kuramlarının çoğu geleneksel tıptan uyarlanmıştır.
Nefes alma ve gevşeme tepkisi
Kısa ve göğsün üst kısmından nefes alma tipik stres belirtilerinden birisidir. Tersine, diyaframdan alınan nefes sinir sistemini yatıştırır ve tansiyonun düşmesi gibi sağlık açısından çeşitli yararlar sağlar. Doğru nefes alma tekniklerini öğrenebileceğiniz birçok yöntem vardır.
###
Stresin Üstesinden Gelmek
Dr. Robert H. Phillips
Stres nedir?
Stres vücudumuzda oluşan bir cevaptır. Bu, kişinin hayatında karşılaşacağı değişik şeylere karşı gücünü hareket ettirebilmesine yardım eder. Her gün adapte olunması gereken bir çok şey stres yaratıcılardır. Stres yaratan etmenin harekete geçmesi ile vücutta meydana gelen değişimler ise strese verilen cevaplar olarak anılmaktadır.
"Stres" kelimesi günümüzde sık sık kullanılmaktadır. Ancak genelde, sinirlilik, gerginlik, endişe, öfke veya altüst olma, yıkılmışlık anlamları yüklenmektedir. Bunlar gerçekte aynı şey olmayıp, stresin bütün parçalarıdır. Diğer bir tabirle, bunlar strese verilen cevaplara sebep olan etmenlerdir.
Stres iyi midir, yoksa kötü müdür?
Belli bir düzeyde stresin olması normaldir. Bu sadece normal değildir, aynı zamanda gereklidir de. Kişi bütün olarak bir davranış sergilemek için strese ihtiyaç duyar ve stres kişinin hayatını muhtemel en iyi şekilde yaşamasına yardımcı olur. Belki şu düşünülebilir, "Peki, niçin insanların daima stresin zararlı olduğu hakkında konuştukları duyulur?" Cevap: İnsanlar stresin zararlı etkileri hakkında konuştukları zaman genelde stresin çok fazla olduğu durumları anlatmak isterler. Bu yıkıcı bir etki yaratabilir. Eğer kontrol edilmeden bırakılırsa, stres insanı yiyip bitirebilir ve insanın enerjisini tamamen tüketebilir.
Belli düzeylerdeki strese tahammül edilebilir. Aslında, bunlar faydalı olabilir. Bu makalede stres kontrol edilmediğinde zararlı olabilecek stres tipi üzerinde durulacaktır.
Stresi kimler hisseder?
Herkes stresi yaşar. Hiç kimse bundan kurtulamaz. Fakat, stres pozitif veya negatif olabileceğinden dolayı strese pozitif cevap vermesini öğrenmek kişinin daha başarılı bir duygusal ve fiziksel hayat yaşamasını sağlar. Eğer kişi, kötü bir zaman yaşıyorsa , strese cevap vermek kolay olmayacaktır. Bazı insanlar negatif stres cevaplarına daha hassas olabilmektedir. Siz öyle misiniz?
Strese cevap
Her kişi strese karşı kendine özgü bir cevap verme şekline sahiptir. Stres kontrolü ( strese verilen cevabı kontrol) kişinin içindedir. Cevap verme şekli bir çok faktöre bağlı olabilmektedir. Örneğin, yetişme şekli, kendine güven, kişinin kendine ve dünyaya bakışı, kişinin kendine ne söylediği, davranış ve düşüncelerinde kendini nasıl yönlendirdiği cevap verme şeklini etkileyebilmektedir. Hayatınızı ne derecede kontrol ettiğiniz üzerindeki düşünceniz strese vereceğiniz cevapta önemli rol oynar. Fiziksel ve duygusal olarak hissediş ve insanlarla iletişim şekliniz de bunda etkilidir. Özetlemek gerekirse, her kişinin stresi ele alma şekli bireye özgüdür, benzersizdir ve karmaşık düşünce ve davranışların kombinasyonuna bağlıdır.
Stres yaratıcı + Yorumlama = Strese verilen cevap
Strese cevap verme şekli çeşitli faktörler arasındaki kimyaya bağlıdır. İlk faktör kişinin dışından gelişen stres yaratıcıdır. Kişinin çevresinde olanlar reaksiyonları başlatır. İkinci faktör kişinin içindedir, bu kişinin çevresinde olanları nasıl yorumladığıdır. Strese verilecek cevap dürtü ile kişinin içsel reaksiyonlarının etkileşimi ile ortaya çıkar. Bu aynı zamanda kişinin stres yaratan etmeni nasıl yorumladığıdır. Çevredeki bazı stres yaratıcı etmenler doğal olarak herkeste strese sebep olur. Örneğin, biri sizin yüzünüze doğru bıçak gösterse ne olur? Sakin bir kabullenme veya strese bir cevap? Sizi negatif bir şekilde etkileyen stres kaynakları nasıl azaltılır öğrenmek ve kaçınamayacağınız stres kaynaklarına karşı vereceğiniz tepkiyi geliştirmek önemlidir.
Hatırlamak gerekir ki, stres yönetilebilir ve kontrol edilebilir, fakat ortadan kaldırılamaz. Stres her zaman var olacaktır.
Strese verilecek yanlış cevaplara örnek olarak şunlar söylenebilir: sigara içmek, alkol kullanmak, ilaç almak, aşırı yemek ve aşırı hareket etmek. Bunlar kişiye yardımcı olmayan yöntemlerdir, sadece kişinin dikkatini dağıtır veya stresin etkilerini erteler.
Dolayısıyla, ne yapılması gerekir? Kişi stresle başa çıkma konusunda kullandığı metotlardan başka yeni ve uygun yöntemler öğrenmeye çalışmalıdır.
Rahatlama yöntemleri
Stresi kontrol etmeye başlamada en iyi metot rahatlama yöntemlerini kullanmaktır. Rahatlama gerginliğin tersidir. Rahatlama öğrenilirse, gerginlik ortadan kalkar. Ayrıca, kişi kendini etkileyen problemleri daha iyi analiz edebilir ve onlarla nasıl başa çıkacağını daha sağlıklı ortaya koyabilir. Dolayısıyla, rahatlama yöntemleri stresle mücadele etmede önemli bir ilk adım olabilmektedir.
Kişi nasıl rahatlar? Bu, televizyonun karşısında bir kutu bira ile oturmak anlamına gelmez. Rahatlama için farklı yöntemler mevcuttur. Geliştirici rahatlama, vücudundaki kasları nasıl rahatlatacağını öğrenme ile olur. Hipnoz, meditasyon diğer bir rahatlama şeklidir. Ayrıca, hayali bir yöntem olarak kişi zihninde kendini rahatlatıcı resimleri seçebilir ve bu şekilde rahatlayarak problemleri çözebilir. Bu yöntemlerin herhangi biri hakkında, kişinin kendi kütüphanesinde yer alan kitaplar gerçekten kişinin kendini iyi hissetmeyi öğrenmesine yardımcı olur.
Stresi pozitif yönlere çevirmek
Stres serbest bırakılması gereken bir enerji türüdür. Bu pozitif veya negatif olarak yapılabilir. Kişi stresi uygun bir şekilde ele alamazsa negatiftir. Dolayısıyla, ilk olarak stres yaratan faktörleri belirlemeli, daha sonra bunları nasıl ele alacağını belirlemelidir.
Spesifik olarak ne/neler kişide stres hissine sebep olmaktadır? Belki, bu bir ağrıdır. Belki iş yoğunluğunun baskısıdır. Belki, bozulan bir ilişkiden kaynaklanan problemdir.
Fakat, strese neyin sebep olduğu konusunda kişi emin değil ise, ve hala bir şeyler devam ediyorsa ne olacak? Bunun ne olduğunu nasıl ortaya çıkarılacak? Kişinin kendi aktivitelerini, deneyimlerini kaydetmesi ve rakamsal bir ölçek kullanması bir yoldur. Bir diğeri ise geçerli ve güvenilir bir ölçek tercih edilip aktiviteler ve deneyimlerin her biri puanlandırılıp, alınan puana göre yorumlama yapılmasıdır.
Diğer adım nedir? Negatif stres yaratıcılar tespit edildiğinde, bunların ortadan kaldırılıp kaldırılamayacağı belirlenmelidir. Eğer yapılabilirse, bunun nasıl olacağı ortaya çıkarılmalıdır. Stres kaynağını ortadan kaldırmak stresi yönetmek için mantıklı bir yoldur. Stres yaratıcının etkisini azaltmak veya yok etmek için bir plan geliştirilmelidir. Fakat, diğer yandan stres kaynağının ortadan kaldırılamadığı fark edilirse, o zaman neler olduğu konusundaki yorumlama şekli üzerinde çalışılmalıdır. Kişi stresi yönetmek için düşünce sistemi ve verdiği cevap üzerinde odaklanmalıdır. Bu durumlarda, stres yaratanı değiştirmek kişinin kontrolünde olmayabilir, fakat tepki şeklini değiştirmek kendi kontrolündedir.
Sonuç olarak, farklı fiziksel aktiviteler stres kontrolü için çok faydalı olabilir. Örneğin, bazıları gerginliği veya stresi araba sürerek giderebilir. Sürücü güvenlik kuralına uymaya devam ettiği sürece araba sürmek rahatlatıcı olabilir.
Sonuç olarak
Hedefleriniz nelerdir? Eğer stres bu hedeflere ulaşmanıza engel oluyorsa, o zaman strese cevabınız negatiftir. Stresle etkili bir şekilde nasıl başa çıkılacağını öğrenmenin yanı sıra, stresin nasıl kontrol edileceğini öğrenmek hedeflerinizi gerçekleştirmenizin çok önemli ve gerekli bir parçası olabilir.
Yoğun İş Stresini Nasıl Kontrol Altına Alabiliriz?
İş ortamında stres, çalışma isteğini ve verimliliği artırıcı bir etken olabilir; çalışan kişiyi en iyi üretimi vermeğe yönlendirebilir. Heyecan verici projeler üzerinde çalışmak, belirlenen bir tarihe kadar projenin bitirilmesinin gereği gibi etkenler, stres hormonlarının salgılanmasına neden olurlar ve bu hormonlar da yaratıcılığı ve üretimi artırırlar. Ancak, iş yerinde stres giderek artarsa, işin bitirilmesi için verilen süre kısalır, bu durum sık tekrarlanırsa, aynı hormonlar, kişinin düşünme gücüne zarar vermeğe başlarlar. İşte o zaman stres, çalışan kişinin zihinsel ve fiziksel sağlığını olumsuz etkileyeceği gibi üretiminin düşmesine, moralinin çökmesine neden olur.
Günümüzde teknolojik gelişme, haberleşme, türlü teknik olanaklar iş ortamına kolaylık ve hız kazandırırken aynı oranda da strese neden olmuyor mu? İşinizin en çabuk bitirilmesi gerektiği sırada bozuluveren bilgisayarınız, çalışmanızın iş saatlerinizin dışına taşması, iş ilişkilerindeki anlaşmazlıklar, söylediğinizi istediğiniz gibi uygulamayan memurunuz, ne kadar çabalasanız memnun olmayan işvereniniz...Siz de kimbilir daha neler eklersiniz bu listeye?
İş stresiyle başa çıkmak için:
Sabahları uyanınca yatağınızın içinde güzelce gerinin. Yaşama gülümseyin ki yaşam da size güleryüz göstersin. Gerçekten dişlerinizi göstererek, kendi kendinize gülümseyin. Merak etmeyin artık "kendi kendine gülenlere deli" demiyor, "yeni bir teknik uyguluyor" diyorlar. Sonra, bir bardak soğuk olmayan su için. Suyu geceden başucunuza koyabilirsiniz.
Yataktan çıktıktan sonra, odanızı havalandırırken, ya da havalanmış bir odada kasma-gevşetme ve soluk çalışmalarını yapın, sonra duşunuza girin.
Duşunuzu alırken tüm olumsuz duyguların, işe ve iş arkadaşlarınıza yönelik önyargıların üzerinizden akıp, banyonun deliğinden kanalizasyona karıştığını imgeleyin. Siz işe ve iş arkadaşlarınıza olumlu duygularla yaklaşmazsanız, duygularınızın geri dönüşümü de olumsuz olacaktır, bunu unutmayın.
Gününüzün iyi geçmesi için kendinizi sağlıklı hissetmelisiniz. Sağlıklı olabilmenin baş koşulu da sağlıklı beslenme. Aşırı alkolün ve tütünün baş düşmanınız olduğunu biliyorsunuz. Kırmızı eti azaltıp, bol vitaminli sebze ve meyvaya ağırlık verirseniz kendinizi daha hafif ve dinamik hissedeceğiniz muhakkak.
Öğle yemeğinizi iş arkadaşlarınızla birlikte yiyorsanız, yemek boyunca iş konuşmamaya özen gösterin. Üzücü hiçbir konuyu açmayın yemek sırasında. Dünyada hergün, her an pek çok üzücü olay olmakta, ama biz bunları yemek sırasında konuşup çözüm getiremediğimiz gibi sindirim sistemimizin çalışmasını güçleştiririz. Bu da yemek sonrası çalışmamız sırasında mide ağrısı, gaz, uyuşukluk gibi sonuçlara neden olur.
Sağlıklı olabilmenin bir koşulu da yeterli uyku uyuyabilmek. Ertesi gün çalışacaksanız, gece uykusuz kalmamaya özen gösterin.
Yaşamınıza mutlaka hoşlandığınız bir spor katın. En basit ve yararlı spor yürüyüş. Hergün hiç olmazsa yarım saat yürüyün. Haftada en az iki kez sevdiğiniz bir sporu yapın.
İşiniz dışında ilgi alanlarınız olsun. Bir zamanlar çalmış olduğunuz kemanınızı yeniden elinize alabilirsiniz. Belki resim yapmayı hep istediniz ama bir türlü başlayamadınız. Haydi bir cesaret bir resim kursuna yazılın. Filmleri hep televizyonda mı seyredersiniz? Keyif alacağınız bir film seçip sinemaya gidin. Büyük perdede izlemenin keyfini yaşayın.
Özel yaşamınızı ne kadar zenginleştirirseniz, iş yaşamınız da o kadar sizi rahatsız etmez. Hayatta tek amacınız iş başarısı olursa, zihniniz sürekli "daha nasıl önde olabilirim? Filancayı nasıl ezip, ben sivrilebilirim?" şeklinde çalışırsa, belki çevrede "işini bilen bir iş insanı" olarak tanınırsınız ama bu yüzeysel başarı değerleri hiçbir zaman size mutluluk ve gerçek doyum getirmez.
Özel yaşamınızı ne kadar zenginleştirirseniz iş yaşamı ve iş ilişkilerinde de o kadar başarılı olursunuz. Nasıl mı? Kendinizi daha doyumlu ve mutlu hissedeceğiniz için işe yaklaşımınız da yapıcı olur. Mutlu kişinin çevresindekilerle ilişkileri de olumlu gelişir. Bir an düşünün, sabah siz işe gidince asık bir suratla, çok acele işlerin sizi beklediğini söyleyen bir işveren mi size çalışma şevki verir, yoksa "günaydın"la söze başlayıp, bir gece önceye ait anlatılabilecek iş dışı bir haber, yorumdan sonra iş konularına giren bir işverenle mi çalışmak istersiniz?
İş hırsı, iş kıskançlığı, en iyi ve tek olma isteği, "paylaşırsam benim önüme geçerler" korkusu gibi duygular taşıyorsanız, stresle başetmeniz olanaksız. Paylaşın. Paylaşmanın getirdiği doyumu, bu duyguyu bilmeyenlere de öğretin. Her çalışanın sorumluluk aldığı ve sevgiyle katıldığı ortak projeler üretmenin doyumunu yaşayın.
Ara sıra kendinize dışardan bakıp, durumunuzu karikatürize edebilirsiniz. "Kendimi koridorda koşarken gördüm, elimde dosyalar, sanki arkamdan düşman kovalıyor", "İşim acele ya baktım konuşmam da hızlanmış, sanki hızlı konuşursam iş çabuk bitecek!" Kendinize gülmek çok iyi bir stres ilacı.
"Bir kahkaha bir pirzolaya bedel" denir, hiç duydunuz mu? Gerçi biz kırmızı et yemiyoruz ama pirzolanın yararına inanılmış hep nedense. Gülmek ise bir o kadar değerli. İnsanlarla, iş arkadaşlarınızla göz göze gelince gülümseyin. Havada gerilim hissedince hep birlikte gülmek için bir neden bulun. Tabii bu neden başka biriyle alay etmek olmasın. Bir anlık kahkahanın iş gerilimini azaltacağından, işe daha iyimser yaklaşmanızı sağlayacağından emin olabilirsiniz.
Günün sonunda yorgun ve başınızın içi zonklayarak eve döndünüz. Unutmayın, ailenizin hiçbir ferdi sizin iş stresinizden sorumlu değil. Sıkıntı ve yorgunluklarınızı onlara da yaşatmaya hakkınız yok. Kapıdan içeri girmeden önce stres çuvalı çalışmasını yapın. Sonra isterseniz bir duş yapın. Günün tüm yorgunluk ve sıkıntılarının banyonun deliğinden kanalizasyona karıştığını imgelemeyi unutmayın. Sabah olduğu gibi yine kasma - gevşetme ve soluk çalışmalarını yapın. Kendinize 20 dakika ayırarak, gevşeme ve imgeleme çalışmasını da kesinlikle yaşamınıza katın.
Kasma - gevşetme
Soluk
Gevşeme ve İmgeleme
Stres çuvalı
Stres Çuvalı
Ayakta, bacaklar omuz hizasında açık, ayak uçları biraz dışa dönük dengenizi rahat bulabileceğiniz biçimde durun. Gözlerinizi kapatın. Güzel bir havada kırlarda bulunduğunuzu hayal edin . Yüce ağaçlarla çevrili yemyeşil bir yer. Ayaklarınızın altında çimenler, çevrenizde kır çiçeklerinin kokusu.
Bir de kocaman çuval imgeleyin, tüm bedeninizi içine alabilecek büyüklükte bir çuval. Çuvalın içindesiniz. Yerden başlayarak, ayaklarınızı, bacaklarınızı, kalçalarınızı, göğsünüzü, sırtınızı , kollarınızı içine aldıktan sonra başınızı da içine alıp, başınızın üzerinde lastikle bağlanan bir çuval. İçinde rahat soluk alacağınız kaba dokunmuş bir çuval. Sadece bir kumaş parçası değil bu çuval, sizin stresinizi, sıkıntılarınızı, gerginliklerinizi, endişelerinizi, korkularınızı, sizin için sorun oluşturan her şeyi simgeliyor. Her şeyi, ama dikkat edin kişileri değil. Omuzlarınıza binen tüm ağırlıklar, sırtınızdaki tüm yükler, kızgınlıklar, hepsini bu çuval temsil ediyor. Tekrarlıyorum: size yük olduğunu düşündüğünüz kişiler değil, kızdığınız kişiler değil, sizi yoran, üzen duyguların simgesi bu çuval.
Hayalinizde yapacağınız çalışma bu çuvalın bedeninizi, başınızı içine aldığını düşündükten sonra, çuvalın başınızın üstünde bağlanan lastiğini gererek, çuvalı aşağıya indirmek, başınızı, bedeninizin üst kısmını, kollarınızı çuvalın içinden çıkarmak. Sonra çuvalı aşağıya doğru çekerek, karnınızı, kalçanızı, bacaklarınızı, baldırlarınızı da çuvaldan kurtarmak. Çuval tümüyle ayaklarınızın hizasına indiğinde önce bir ayağınız, sonra öteki ayağınızı çuvalın dışına çıkarmak.
Tüm sorunları simgeleyen bu çuvalın içinden çıkmak yetmiyor. Çuvaldan tümüyle kurtulmanız gerekli. Cebinizden, daha önce yanınıza almayı düşündüğünüz bir kibrit çıkararak çuvalı yakacaksınız. Tek kibritin aleviyle kolayca yanacaktır çuval. Ondan sonra bulunduğunuz kırlık alanda bir çukur kazarak çuvalın küllerini gömeceksiniz. Bir süre bakın külleri gömdüğünüz yere. Sizin için sorun olan, stres nedeni olan her şeyin kül olup tüm gücünü yitirdiğini düşünün. Çuvalın küllerini gömdüğünüz yerde çiçekler açmasını bekleyin. İsterseniz çiçeklerin açması için su da verebilirsiniz toprağa.
Çalışmayı bitirince gözlerinizi açın ve güzelce gerinip esneyin.
Okunma Sayısı: 0 / Yorum Sayısı: 0
Bu yazıya daha önce yorum yapılmamış ?