Menopozda Ruhsal Değişiklikler / Psikolojik Sorunlar
Menopozun ortaya çıktığı yaş kadında sıklıkla önemli bazı sosyal değişikliklerin de ortaya çıktığı bir zamana denk gelir.
Menopoz döneminde kadın öncelikle yıllardan beri alışık olduğu bir
bedensel işlevini "yitirmiş" olmanın üzüntüsünü yaşar. Bu tümüyle
normal bir durumdur. Her ay adet görmeye alışmış bir kadın adet
kanamaları ortadan kalktığında yakın bir arkadaşından ayrılmış olma
duygusuna kapılabilir. Bazı kadınlar ise adet kanamalarınınkesilmesinden memnuniyet duyarlar.
Menopoz Yaşlanmanın Başlangıcı Değildir
Menopoz dönemine giren kadınların bir kısmı bu dönemi yaşlanmanıbaşlaması ile eşdeğer görürler. Bu, tümüyle mantıklı bir düşünce olmayabilir. Geçen yıl adet gören ve bu yıl kanaması duran bir kadı bu süre içerisinde birden yaşlı bir insan olmaz, yalnızca bir yıl yaşlanır.
Kriter alınması gereken zamansal olarak yaşlanma değil, günleri sağlıklı olarak geçirmeye devam etmektir. Beden ve ruh sağlığı
yerinde olmayan bir insan ne kadar genç olursa olsun, ne kadar uzun
yaşarsa yaşasın mutlu ve üretken olamayacaktır.
Menopoz Depresyon Gelişimi İçin Bir Risk Faktörü Değildir
Önceleri menopoz dönemi depresyon gelişimi için ciddi bir risk
faktörü olarak görülmüş ve psikiyatristlerin hastalık tanısında
kullandıkları "DSM Tanı Kriterleri Kitabı"'nda "involusyonel
melankoli" terimi menopoza bağlı olarak ortaya çıkan depresyon
durumunu tanımlamak için kullanılmıştır. Günümüzde menopozun
kendisinin depresyon gelişme riskini artırmadığı görüşünün
benimsenmesi üzerine DSM'nin en güncel versiyonunda bu tanı yer
almamaktadır.
Uyku Bozuklukları
Menopoz dönemi bir yandan ateş basmaları, öte yandan "tuhaf
belirtiler" olarak gruplandırılan belirtiler topluluğunun etkisiyle
uykusuzluğun ortaya çıkmasına veya uyku kalitesinin azalmasına neden
olabilir. Ek olarak östrojen hormonu eksikliğinin beyine etki ederek
direkt olarak uyku özelliklerini olumsuz etkilediği bilinmektedir.
Uyku bozuklukları uzun süre devam ettiğinde gerginlik, sinirlilik,
yorgunluk, halsizlik, unutkanlık, yorgun uyanma ve konsantrasyon
bozukluklarına yol açabilmektedir.
Menopoz döneminde ortaya çıkan uyku bozukluklarının tedavisinde
östrojen hormonu tedavisinin önemli bir yeri vardır. Östrojen
hormonunun uykuya dalma süresini kısalttığı ve uyku kalitesini
artırdığı klinik deneylerde gösterilmiştir.
Duygu durum Değişiklikleri
İnsan her zaman aynı ruh durumunda olamaz. Zaman zaman keyifli ve
neşeli, zaman zaman daha durgun olabilir. İnsan ruhunun bu özelliği
duygu durum (İngilizce mood) olarak adlandırılır.
Yukarıda tarif edilen duygu durumu düz bir çizgi üzerinde gösterecek
bir çizgi çizdiğimizi varsayalım. Çizginin ortası insanın kendinde
görmeye alışkın olduğu ortalama ruh halini temsi eder. Çizgi
üzerinde sağa gidildikçe insanın giderek daha keyifli bir duygu
duruma ulaştığını, sola gidildikçe ise daha çökkün bir duygu duruma
ulaştığını kabul edelim. Bu çizgiyi bir tahterevalli şekline
dönüştürdüğümüzde tahterevallinin sürekli hafifçe hareketli olduğunu
görebiliriz. Bu hareketlilik genellikle günden güne daha belirgin
hale gelse de bazı insanlarda günün değişik saatlerinde bir sola bir
sağa kayma görülebilir ve bu normaldir.
Normal dışı olan, tahterevallinin baskın olarak solda ya da sağda
durması ya da çok büyük hareketler yapmasıdır. Bu aşırı hareketlilik
kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyen duygulara neden olacaktır.
Psikiyatride, oluşturduğumuz tahterevalli modelinde dengenin sürekli
sol tarafta yer almasına depresyon, sürekli sağ tarafta yer almasına
ise mani adı verilir. Bu tanımlama konumuzun daha iyi
anlaşılabilmesi açısından basitleştirilmiştir. Gerçekte bu iki duygu
durum bozukluğunun tarifi bu kadar kolay yapılamaz.
Menopoz döneminde olan kadınlarda tahterevalli dengesi sola kaymaya
meyillidir. Daha önceden bahsedildiği gibi bu durumun menopozun
kendisinden kaynaklanmadığı, daha çok menopoz dönemine tesadüf eden
diğer sosyal değişikliklerle ilgili olduğu düşünülmektedir.
Okunma Sayısı: 0 / Yorum Sayısı: 0
Bu yazıya daha önce yorum yapılmamış ?